Đền Bạch Mã sự tích ngôi đền linh thiêng. Hương Xưa Đức Thụ

Điểm đến văn hóa tâm linh

Sự tích ngôi đền Bạch Mã linh thiêng

Đền Bạch Mã là một trong tứ Trấn của kinh thành Thăng Long xưa (tứ Trần gồm: Đền Quán Thánh – Thăng Long Bắc Trấn, Đền Kim Liên – Thăng Long Nam Trấn, Đền Voi Phục – Thăng Long Tây Trấn, Đền Bạch Mã – Thăng Long Đông Trấn), nằm ở địa chỉ 76 phố Hàng Buồm, phường Hàng Buồm, quận Hoàng Kiếm, Hà Nội.

◀ Nội dung chính ▶

Sự tích đền Bạch Mã
Lịch sử của ngôi đền
Kiến trúc tổng thể

Sự tích đền Bạch Mã là một trong những câu chuyện huyền bí được lưu truyền nhiều nhất trong nhân gian. Tương truyền sau khi rời đô ra kinh thành Thăng Long, Lý Công Uẩn đã lệnh cho xây thành đắp lũy với mong muốn tạo một rào cản kiên cố ngăn bước quân thù, bảo vệ cuộc sống yên ấm của nhân dân. Nhưng kỳ lạ thay, thành xây đến đâu sụp đổ đến đó. Tình hình không khả quan khiến vua Lý Công Uẩn đã phải đến đền để viện sự trợ giúp của vị thần xứ Đại La – thần Long Đỗ. Đêm đó, thần Long Đỗ đã hiện về báo cho vua: cứ xây theo dấu chân ngựa, ắt sẽ thành công. Thần vừa dứt lời thì có con ngựa trắng từ đền hiện ra, bước đi từ hướng Tây, vòng lại hướng Đông, rồi lại biến mất vào trong đền. Vua thấy điều kì diệu thì làm theo, quả nhiên xây thành suôn sẻ. Cảm tạ công lao của thần, vua đã sắc phong ngài hiệu Quốc đô Định bang Thành hoàng Đại vương. Vua cũng cho tạc một bức tượng ngựa trắng để thờ ở trong đền, nhắc nhở hậu thế mãi ghi nhớ dấu ngựa xây thành Thăng Long. Kể từ đó, đền thờ thần Long Đỗ cũng được người đời gọi là đền Bạch Mã (đền ngựa trắng).

Lịch sử của ngôi đền

Đền Bạch Mã thờ thần Long Đỗ (còn gọi là Tô Lịch giang thần), là vị thần làm thất bại pháp thuật của viên quan đô hộ thời Bắc thuộc có tên Cao Biền. Sở dĩ đền có tên Bạch Mã là vì theo huyền thoại kể lại rằng, khi vua Lý Thái Tổ dời đô đến Đại La đổi tên là kinh đô Thăng Long, ngài đã cho xây dựng đô thành, nhưng cứ xây lên thì lại lở. Sau đó vua cho người đến cẩu đảo thì bất chợt xuất hiện ngựa trắng đi quanh và để lại dấu chân rồi biến mất, khi xây thành theo dấu chân ngựa thì thành không bị lỡ nữa. Từ đó, để tạ ơn thần linh vua bèn phong thần Long Đỗ làm “Quốc đô Định bang Thành Hoàng Đại Vương” và gọi ngôi đền thần là “Bạch Mã linh từ”.

Như vậy đền thờ thần Long Đỗ thực sự được xây dựng vào khoảng năm 866, trước cả khi Thăng Long trở thành kinh đô phồn hoa nước Việt. Hiện ở đền Bạch Mã vẫn còn văn bia ghi tạc lại những lần tu bổ quan trọng. Đó là vào niên hiệu Chính Hòa thời Lê Hy Tông (1680 – 1705) và gần một trăm năm sau vào thời vua Minh Mạng (1839).

Kiến trúc tổng thể

Đền Bạch Mã cũng là nơi ghi dấu ấn nhiều sự kiện lịch sử quan trọng gắn với các sự kiện chinh phục phương Nam của nhiều triều đại phong kiến, nhiều bậc vua chúa đã từng đến dâng hương và lưu trú tại đền Trong cao trào cách mạng 1930 -1931 Đền Bạch Mã được sử dụng để tổ chức các hoạt động bí mật của tổ chức Nông hội xã Võ Liệt; năm 1945 nhân dân tổng Võ Liệt đã tập trung tại đền trước lúc Đến huyện đường lật đổ chính quyền thực dân phong kiến và rất nhiều sự kiện quan trọng khác. Giữ gìn và phát huy giá trị di tích, tổ chức lễ hội truyền thống Đền Bạch Mã là một việc làm thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tỏ lòng biết ơn đối với bác bậc tiền nhân đã có công với muôn dân trăm họ. Với sự chuẩn bi chu đáo Lễ hội đền Bạch Mã năm 2019 của huyện Thanh Chương đã kết thúc thành công để lại dấu ấn đẹp trong lòng du khách thập phương.