Chùa Tây An

Chùa Tây An - Ngôi Chùa Tây An Cổ Tự - Núi Sam Châu Đốc

Chùa Tây An - Ngôi Chùa Tây An Cổ Tự - Núi Sam Châu Đốc còn được gọi là Chùa Tây An Núi Sam, là một ngôi chùa Phật giáo tọa lạc tại ngã ba, dưới chân núi núi Sam (nay thuộc phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang). Ngôi chùa này đã được Bộ Văn hóa xếp hạng là di tích "kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia" theo quyết định số: 92/VH.QĐ ngày 10 tháng 7 năm 1980; và đã được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam chính thức công nhận đây là ngôi chùa có kiến trúc kết hợp phong cách nghệ thuật Ấn Độ và kiến trúc cổ dân tộc đầu tiên tại Việt Nam.

Năm 1847, Tổng đốc An-Hà (An Giang và Hà Tiên) là Doãn Uẩn (1795-1850) vui mừng vì lập được đại công đánh đuổi được quân Xiêm La, bình định được Chân Lạp, nên đã cho xây dựng một ngôi chùa bằng tường gạch, nền cuốn đá xanh, mái lợp ngói; và đặt tên là Tây An tự với hàm ý trấn yên bời cõi phía Tây.

Hình ảnh di tích chùa tây an Tp Châu Đốc tỉnh An Giang

Chùa Tây An Năm 1861, Hòa thượng Hoàng Ân (Nguyễn Nhất Thừa) cho trùng tu lại chính điện và hậu tổ. Năm 1958, Hòa thượng Thích Bửu Thọ (1893–1972) đứng ra vận động xây dựng mới ba ngôi cổ lầu, mặt chính và ngôi chính điện, nên chùa có diện mạo như ngày hôm nay.

Vị sư trụ trì đầu tiên là Hòa thượng Nguyễn Văn Giác (1788–1875), pháp hiệu Hải Tịnh, tu theo phái Lâm Tế, nên có người còn gọi chùa Tây An là chùa Lâm Tế. Cũng trong khoảng thời gian này (tức vào những năm 1850) ông Đoàn Minh Huyên (1807-1856), người sáng lập ra đạo Bửu Sơn Kỳ Hương (1849) đến tu tại chùa, nên chùa càng nổi tiếng. Vườn tháp chùa Tây An...
Các vị sư trụ trì chùa Tây An gồm: Hải Tịnh (thế danh Nguyễn Văn Giác), Hoàng Ân (thế danh Nguyễn Nhất Thừa), Huệ Quang (thế danh Nguyễn Trang Nghiêm), Thuần Hậu (thế danh Huỳnh Văn Đắc), Thiện Pháp (thế danh Ngô Văn Hòa), Thích Bửu Thọ (thế danh Nguyễn Thế Mật), Huệ Châu (thế danh Hồ Thạch Hùng), Định Long (thế danh Phạm Văn Trực), Huệ Kỉnh (thế danh Trần Văn Cung).

Hình ảnh bên trong cổ tự tây an Núi Sam Châu Đốc tỉnh An Giang

Ngôi Chùa Tây An Cổ Tự Kể từ thời Phật thầy Pháp Tang trụ trì cho đến nay, Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) đã qua 7 đời truyền thừa và nhiều lần tu sửa. Kiến trúc hiện nay hầu hết được tôn tạo từ năm 1958 dưới thời trụ trì của Hòa Thượng Bửu Thọ. Ông đã xây dựng thêm ba ngôi lầu cổ ở mặt tiền chùa, sửa sang lại chánh điện, trang trí thêm những đường nét kiến trúc phương Đông kết hợp với kiến trúc Ấn Độ rất ấn tượng.

Từ năm 1993 đến nay, vì nhu cầu phục vụ du lịch tâm linh nên Thượng tọa trụ trì Thích Huệ Kỉnh cũng đã tiến hành trùng tu và xây mới thêm một số công trình. Từ đó, nhà chùa hi vọng mang đến trải nghiệm tốt nhất cho khách thập phương khi chọn đến hành hương tại Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự). Đồng thời, ngôi chùa này cũng là một phần làm nên sức hút của Khu du lịch núi Sam Châu Đốc.

Đến với chùa Tây An, điều đầu tiên bạn ấn tượng chắc hẳn sẽ là diện tích vô cùng rộng lớn với hơn 15.000m2. Tổng thể Tây An Cổ Tự gợi lên cảm giác quen thuộc do xây dựng theo lối kiến trúc cổ xưa của vùng Nam Bộ. Bên cạnh đó, bạn vẫn sẽ nhận ra rất nhiều chi tiết độc đáo của Ấn Độ như trong những bộ phim mà chúng ta được xem về vùng đất là cái nôi của Phật giáo.

Toàn bộ Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) được xây dựng bằng gạch ngói và xi măng. Nhờ vậy, dù trải qua những biến đổi của thời gian và lịch sử, chùa vẫn giữ nguyên được vẻ đẹp cổ kính nhưng không kém phần kiên cố. Phía sau chùa chính là ngọn núi Sam hùng vĩ như một bức bình phong làm điểm tựa cho ngôi chùa bền vững qua tháng năm. Điểm nhấn trong khuôn viên chùa sẽ là ba ngôi cổ lầu với phần nóc tròn như củ hành, sơn màu vàng sặc sỡ và nổi bật.

Kiến trúc đặc sắc của Tây An Cổ Tự Giống như đa phần các ngôi chùa khác, bước vào Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) thì đầu tiên bạn sẽ gặp cổng tam quan. Cổng được chia làm ba cửa, phần cửa ở giữa là nơi thờ phụng tượng phật Quan Âm Thị Kính đang bồng trên tay con của Thị Mầu, còn hai bên đặt biển ghi tên Tây An cổ tự.

Hình ảnh bên trong chùa tây an cổ tự

Chùa Tây An - Ngôi Chùa Tây An Cổ Tự - Núi Sam Châu Đốc Khuôn viên bên ngoài chùa Tây An được thiết kế rất rộng rãi, thoáng mát, trồng nhiều cây xanh. Ngay sau cổng tam quan là một cột cờ cao đến 16m. Đặt bên cạnh là tượng hai chú voi, một chú voi trắng 6 ngà và một chú voi đen 2 ngà. Theo quan niệm của Phật giáo, voi trắng là điềm lành, báo hạ sinh thái tử Sĩ Đạt Ta (chính là Đức Phật Thích Ca sau này). Còn voi đen là chú voi ngự, tên là Ô Long, có công giúp triều đình đánh thắng giặc ngoại xâm.

Ở bậc thang bước lên chùa, bạn sẽ thấy bạch tượng và hắc tượng được đắp nổi, ngồi bên trên mặt trăng lưỡi liềm. Hai bên là hai hành lang dành riêng cho tín đồ nam và nữ. Phía sau Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) xây dựng rất nhiều mộ tháp với kiến trúc độc đáo. Trong đó, được chú ý nhất phải kể đến khu mộ của ngài Minh Huyên, chính là Phật thầy Pháp Tang.

Chánh điện của chùa Tây An là một khu nhà rộng lớn, được xây dựng ở ngay chính giữa khuôn viên chùa. Ngôi chánh điện thiết kế quy mô với 2 tầng mái cong vút. Điểm đặc biệt là chùa Tây An lợp mái bằng ngói đại ống chứ không phải ngói vảy cá như những ngôi chùa ở miền Bắc. Toàn bộ cột chống được đục đẽo từ những thân gỗ chắc chắn, sàn nhà lát bằng gạch hoa. Hai bên khu vực chánh điện là khu lầu chiêng và khu lầu trống, thiết kế theo dạng hình tứ giác. Trên đỉnh chánh điện được chạm khắc hình ảnh tứ linh: long, lân, quy, phượng và trang trí vô cùng tinh xảo.

Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) theo phái Đại thừa, hiện nay đang lưu giữ hơn 11.270 bức tượng lớn nhỏ. Đa số những bức tượng này đều được làm bằng danh mộc, chạm trổ rất công phu, không chỉ thể hiện giá trị văn hóa mà còn lưu giữ nghệ thuật điêu khắc Việt Nam giai đoạn đầu thế kỷ 19. Du khách thập phương đến dâng hương nhang vào dịp lễ tết rất đông đúc.

Mục này được đăng trong cẩm nang và được gắn thẻ với sản phẩm hương nhang sạch từ thảo mộc